2023_GR_00032 - Nationaal Park Scheldevallei - goedkeuring ontwerp samenwerkingsovereenkomst NP Scheldevallei - Goedkeuring

Gedeputeerde Jan De Haes en gouverneur van Oost-Vlaanderen Carina Van Cauter, voorzitters van het kandidaat Nationaal Park Scheldevallei vragen per mail van 03/04/2023 om het ontwerp van samenwerkingsovereenkomst met haar bijlages aan de gemeenteraad ter goedkeuring voor te leggen.

Op 19 juli 2021 besliste het college van burgemeester en schepenen van Rumst de kandidatuur voor Nationaal Park Scheldevallei te steunen en toe te treden tot de gebiedscoalitie van partners die zich engageren om een Nationaal Park Scheldevallei op te zetten en de werking en het beheer ervan op zich te nemen. 

In functie van de indiening van de kandidatuur tot erkenning als Nationaal Park is een ontwerpvan samenwerkingsovereenkomst uitgewerkt. Dit ontwerp van samenwerkingsovereenkomsten beschrijft:

• de doelstellingen en rechtsgevolgen bij een erkenning
• de realisatie van de doelstellingen
• de organisatiestructuur
• het budgettair engagement van de partners
• de duur, wijzigingen- en beëindigingsbepalingen van de overeenkomst

• kaart met natuurkerngebieden
• management samenvatting van het masterplan
• masterplan en operationeel plan

Bij goedkeuring van de samenwerkingsovereenkomst engageert de gemeente zich:

• tot toetreding tot een op te richten vzw met voorgestelde governancestructuur en onderschrijving van de doelstelling van het Nationaal Park cfr masterplan.  
• een jaarlijkse cofinanciering voor het coördinatieteam via een subsidie aan de vzw Nationaal Park Scheldevallei. De gemeentelijke subsidie is gebaseerd op het volledige inwoneraantal van de gemeente vermenigvuldigd met € 0,17/inwoner met een plafond bij aanvang van €20.000,00; jaarlijks te indexeren.

De samenwerkingsovereenkomst stipuleert dat de erkenning als Nationaal Park geen impact heeft op zakelijke rechten of de gemeentelijke autonomie, en dat het realiseren van het natuurbeheer type 3 of 4 in de natuurkerngebieden enkel kan op basis van vrijwilligheid. De overeenkomst houdt geen enkel engagement in tot cofinanciering van de concrete projecten.

De aangeduide natuurkerngebieden in de gemeente Rumst betreffen:

• de oude Netearm te Rumst, bestemd als natuurgebied en bosgebied in het gewestelijk RUP Gebieden van het geactualiseerd Sigmaplan “Cluster Dijlemonding”
• de zuidelijke kleiputten van de voormalige kleiontginning Swenden te Terhagen-Rumst, bestemd als natuurgebied met bijzondere voorschriften voor de kleinijverheid in het gewestplan. Voor dit gebied werd de aanduiding als natuurkerngebied in beperkte mate aangepast t.o.v. de zonegrens van de gewestplanbestemming. Dit n.a.v. van eerdere feedback van het college van burgemeester en schepenen op een eerder voorstel van natuurkerngebieden. 
De watertoren en directe omgeving worden door de gemeente beschouwd als een belangrijke plek in het toeristisch-recreatief en educatief gebeuren in het kader van het Geopark Scheldevallei en Nationaal Park Scheldevallei. Het is wenselijk dat in de toekomst mogelijkheden i.f.v. bijkomende infrastructuur voor toeristisch-recreatief en educatief onthaal in de rand van het natuurkerngebied en de voormalige ontginning kan worden ontwikkeld. Dit gebied zou eerder als 'omgevend of omliggend landschap' beschouwd moeten worden, en kan volgens de bepalingen van het huidige voorontwerpdecreet m.b.t. de Nationale Parken geen deel uitmaken van het Nationaal Park Scheldevallei (als natuurkerngebied). Het uit te sluiten deel werd afgebakend op basis van de huidige reliëf- en (ontbreken van) natuurkenmerken, en potenties tot inpassing van kleinschalige toeristisch-recreatieve onthaalinfrastructuur bij de watertoren om het contact met de natuurontwikkeling en voormalige ontginning te maximaliseren.

Uit het masterplan (24 jaar) en operationeel plan (6 jaar) wordt afgeleid dat er op vandaag geen concrete projecten in de gemeente Rumst zijn aangeduid. De doelstellingen die zijn beschreven in de samenwerkingsovereenkomst en algemene pijlers van het masterplan  bieden wel kapstokken om in de toekomst ook in de gemeente Rumst concrete projecten te realiseren en toerisme en recreatie in en rond het park te ontwikkelen en promoten.

Volgens het voorstel van governancestructuur zal elke partner vertegenwoordigd zijn in de begeleidingsgroep die het te voeren beleid in het werkingsgebied van het Nationaal Park voorbereidt en in de algemene vergadering van de vzw die alle verplichtingen vervult zoals bepaald in de wet op de vennootschappen. In het bestuursorgaan, dat beslissingen neemt over het te voeren beleid (masterplan, operationeel programma), krijgt slechts een deel van de gemeenten uit het samenwerkingsverband een vaste vertegenwoordiging. Het bestuursorgaan wordt per legislatuur opnieuw samengesteld. Het College van burgemeester en schepenen zal - in lijn met haar eerdere beslissing - vragen om permanent vertegenwoordigd te zijn in het bestuursorgaan.

Op heden is het decretaal kader en bijhorende uitvoeringsbesluiten m.b.t. de Nationale Parken nog niet in definitieve versie gekend. Hierdoor kan ook niet afgeleid worden wat de erkenning als Nationaal Park en/of selectie van projecten in het operationeel belang kan betekenen naar mogelijke directe of indirecte subsidiëringsmogelijkheden i.f.v. realisatie van concrete projecten. Daarnaast kunnen ook andere aspecten leiden tot de noodzaak of wenselijkheid van bijsturing van het masterplan, operationeel plan, samenwerkingsovereenkomst of organisatiestructuur. In de selectieprocedure tot erkenning als Nationaal Park is evenwel opgelegd dat de kandidatuur op korte termijn moet ingediend worden. Daarom wordt voorgesteld dat de gemeenteraad een mandaat geeft aan het college van burgemeester en schepenen om het projectbureau verder te adviseren m.b.t. eventuele latere bijstellingen ten opzichte van de samenwerkingsovereenkomst en bijhorende bijlagen die aan de gemeenteraad ter goedkeuring zullen zijn voorgelegd.

Volgende bevoegdheidsgrond en regelgeving is van toepassing:
Bevoegdheidsgrond: Het Decreet over het Lokaal Bestuur van 22 december 2017 en latere wijzigingen.