Conform de wetgeving, kan de provincieraad tijdens de opmaak van het PBRA onderdelen van gemeentelijke beleidskaders of gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen omschrijven of aanduiden die niet langer geldig zijn.
De provincie heeft de volgende thema's geselecteerd die mogelijks aanleiding geven tot strijdigheid tussen het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van het PBRA. Meer bepaald gaat het om de thema's:
Aan de gemeenteraad wordt gevraagd om haar gemotiveerde advies uit te brengen uiterlijk op 15 maart 2023.
Na het openbaar onderzoek neemt de provincie Antwerpen de adviezen van de gemeenteraden door en beslist dan pas finaal of er passages uit de gemeentelijk ruimtelijke structuurplannen aangeduid zullen worden, die niet langer geldig zijn.
Met betrekking tot het GRS Rumst stelt de provincie de volgende wijzigingen voor:
- wijziging van de tekst met betrekking tot de KMO-zone Stuyvenberg (blz 27 richtinggevend deel GRS)
- wijziging/schrapping van tekst met betrekking tot KMO zone Molleveld (blz. 28-29, blz. 53, 54, 55 richtinggevend deel GRS, blz. 6 bindend deel GRS, kaart 1 richtinggevend deel GRS)
- wijziging/schrapping van de tekst met betrekking tot de bedrijvenzone Catenberg (blz. 55 richtinggevend deel GRS)
Voor de exacte voorstellen tot wijziging wordt verwezen naar de brief die vanuit het provinciebestuur werd opgemaakt en op 21 november 2022 werd overgemaakt aan de gemeente Rumst, en die in bijlage bij voorliggend besluit is gevoegd.
De gemeente Rumst wenst met de betreffende voorstellen tot wijziging het volgende standpunt in te nemen:
1. KMO-zone Stuyvenberg: De procedure tot opmaak van een RUP voor deze zone is lopend, en in haar procedure in de fase Voorontwerp aangekomen. Een adviesprocedure met betrekking tot dit voorontwerp wordt momenteel voorbereid. Het dossier werd reeds eerder positief geadviseerd door de diverse adviesinstanties, in de fase Startnota (publieke raadpleging en adviesprocedure van 1/8/2021 tot en met 29/9/2021). Op 3/8/2022 werd de scopingnota overgemaakt aan het Team Mer met de vraag om hun eindbeslissing inzake de plan-MER-plicht te nemen.
Het terrein zelf heeft bovendien ook zijn kenmerken. Ter hoogte van de gewenste grens tussen bedrijvenzone en woongebied is er een sterk reliëfverschil van ongeveer 3m. De restzone (tot aan het huidige woongebied) kan niet meer met een kwalitatieve bedrijfsontwikkeling ingevuld worden zonder hinder te geven naar het woongebied. Dit reliëfverschil wordt aangegrepen om een volwaardige bufferstrook aan te leggen tussen het toekomstig bedrijventerrein en woongebied. De restzone wordt dan ingevuld met woningen en met zones voor de nodige wateropvang. Het gehele terrein helt van noord naar zuid af waardoor in die zone voldoende ruimte voor wateropvang noodzakelijk is.
Momenteel is er ook nog geen gepaste oplossing om het zwaar verkeer uit Rumst centrum te halen, bijkomend zwaar verkeer is hier ongewenst, het vermindert de leefkwaliteit in deze omgeving die nu al sterk onder druk staat, aanzienlijk.
Gezien het lopende planningsproces, de mobiliteitsproblematiek voor zwaar verkeer en de specifieke terreinkenmerken die geleid hebben tot de huidige richtinggevende bepalingen van het GRS Rumst, is het niet wenselijk om de tekstdelen met bettrekking tot de KMO-zone Stuyvenberg te wijzigen of te schrappen.
2. KMO-zone Molleveld: Een herbestemming van de KMO-zone Molleveld moet ook in de toekomst overwogen kunnen worden. De kern van Terhagen kent vandaag immers reeds een groot aandeel aan bedrijvigheid, die tot vlakbij het woonweefsel gelegen is en de woonkwaliteit van het dorp in het gedrang brengt. Bovendien gaat de kern gebukt onder een overmatig aandeel aan (zwaar) verkeer afkomstig van de omliggende bedrijvenzones. Er is een onderzoek gebeurd naar een herbestemming voor uitsluitend wonen dat resulteerde in een beeldkwaliteitsplan (goedgekeurd door de gemeenteraad op 24/06/2021) waarbij groen en blauw de belangrijkste dragers zijn van dit gebied. Deze groen-blauwe dooradering is zeer belangrijk voor de afvoer van hemelwater van hoger gelegen gebieden ten noorden van Molleveld. De globale structuren van dit beeldkwaliteitsplan worden gedragen door de hele gemeente. In deze regio wordt gestreefd naar een dichtheid van minstens 25 woningen/ha (stedelijke dichtheid volgens Structuurplan Vlaanderen) waar omwille van het mobiliteitsgegeven een maximum van ca 37 woningen/ha is gehanteerd. Dit zal omwille van het aantal verkeersbewegingen een bovengrens zijn wanneer de site volledig wordt omgevormd naar een woonfunctie.
Daarnaast is er nood aan een lokaal punt voor dagelijkse goederen, ook dit werd mee voorzien in het beeldkwaliteitsplan.
De herbestemming naar uitsluitend wonen mag evenwel niet te eng benaderd worden. Voortschrijdend inzicht heeft aangetoond dat ook andere functies, verweefbaar met het woonweefsel mogelijk moeten zijn. Momenteel wordt de opdracht tot opmaak van een Masterplan voor de kern van Terhagen (een opdracht die tot stand gekomen is met medewerking van het Team Vlaams Bouwmeester) opgestart. Ofschoon de focus ligt op gans Terhagen (en niet enkel de site Molleveld) én er omtrent Molleveld recent, planologisch werk werd geleverd middels het BKP) moet er ruimte zijn om desgevallend bij te sturen indien het Masterplan een suggestie terzake doet die vervolgens onderschreven kan worden. Beide ontwerp- en onderzoeksoefeningen zullen desgevallend in dialoog treden met mekaar, om van daaruit de mogelijkheden tot passende (her)bestemming van de site Molleveld te gaan bepalen. Het is belangrijk dat in het GRS Rumst, alsook in de beleidsvisie van het PBRA, die opties openhoudt. De gemeente wenst aan dit onderzoek in de nabije toekomst de prioriteit te geven.
Het opnemen van deze site in het kleinstedelijk gebied Boom vanuit de visie naar een ontwikkeling met hoofdzakelijk wonen, leverde geen bezwaar op voor het gemeentebestuur. Wanneer echter een bedrijfsontwikkeling in relatie tot dit kleinstedelijk gebied wordt opgelegd, kan de gemeente Rumst niet instaan voor een passende invulling gelet op het huidige mobiliteitsgegeven in deze regio en de ondermaatse ontsluitingsmogelijkheden voor vrachtverkeer. Dit zal nog verder moeten onderzocht worden in het regionaal mobiliteitsplan voor de Rupelstreek dat momenteel door de provincie in opstartfase is gebracht.
3. industriegebied Catenberg: de provincie stelt voor om de herbestemming van het westelijke gedeelte naar KMO-zone niet langer te weerhouden. De gemeente Rumst wenst deze clausule echter te behouden, gelet op de wens om een divers aanbod aan bedrijventerreinen binnen de gemeente tot stand te brengen (meer grootschalige industrieterreinen alsook terreinen voor kleine en middelgrote bedrijvigheid). Bovendien zorgt de nabijheid van deze site bij de dorpskern van Rumst ervoor dat een ontwikkeling met niet-storende bedrijvigheid, die niet voor overlast zorgt voor het dorpsweefsel, gewenst is. Tot slot wordt meegegeven dat het verloop van het wegenpatroon van de Catenbergstraat aanleiding geeft tot een invulling met een eerder kleinschalige perceelsstructuur, die zich optimaal leent voor bedrijvigheid in de KMO-sfeer.
De gemeente Rumst en deelkern Terhagen gaan nu al gebukt onder de gevolgen van industriële activiteiten omwille van de bestaande bedrijfsactiviteiten die naast de gebruikelijke hinder ook zwaar verkeer doorheen de woonkernen met zich meebrengen. Uit een mobiliteitsstudie is al gebleken dat de as Terhagen-Rumst meer zwaar verkeer niet meer aankan. Hiervoor is nog geen oplossing in de maak. Het complex project ter ontsluiting van de bedrijventerreinen van Rumst, wordt door het Vlaams niveau gedragen. Er zijn nog steeds geen voorstellen gelanceerd.
4. Tot slot
Het mobiliteitsgegeven in de gemeente Rumst zal dé grote randvoorwaarden bepalen om nog ontwikkelingen mogelijk te maken. Uit een mobiliteitsstudie die werd opgemaakt voor deze regio blijkt de as Terhagen-Rumst nu al te kampen met cijfers die heel dicht tegen de verzadigingsgraad aanleunen. Deze studie is als bijlage toegevoegd aan dit advies. Op basis van deze studie worden nieuwe ontwikkelingen met zwaar verkeer geweerd omdat de verkeersleefbaarheid in de kernen Rumst en Terhagen hierdoor te zwaar onder druk zou komen.
Om nu al op te leggen dat in het GRS de passages over de herbestemming van de bovenvermelde sites moeten geschrapt worden, is vooruit lopen op de uitkomst van de opmaak van het regionaal mobiliteitsplan Rupelstreek dat zich momenteel in de verkennende fase bevindt. Het lijkt dan nu ook voorbarig om, zonder de resultaten van dit mobiliteitsplan te kennen, het behoud van de gewestplanbestemming op de genoemde sites op te leggen.
VCRO, art. 2.1.8§2
De gemeenteraad brengt een ongunstig advies uit betreffende onderdelen uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, die conform het voorstel van het provinciebestuur Antwerpen niet langer geldig zouden zijn. Dit ongunstig advies wordt gemotiveerd als volgt:
1. KMO-zone Stuyvenberg: De procedure tot opmaak van een RUP voor deze zone is lopend, en in haar procedure in de fase Voorontwerp aangekomen. Een adviesprocedure met betrekking tot dit voorontwerp wordt momenteel voorbereid. Het dossier werd reeds eerder positief geadviseerd door de diverse adviesinstanties, in de fase Startnota (publieke raadpleging en adviesprocedure van 1/8/2021 tot en met 29/9/2021). Op 3/8/2022 werd de scopingnota overgemaakt aan het Team Mer met de vraag om hun eindbeslissing inzake de plan-MER-plicht te nemen.
Het terrein zelf heeft bovendien ook zijn kenmerken. Ter hoogte van de gewenste grens tussen bedrijvenzone en woongebied is er een sterk reliëfverschil van ongeveer 3m. De restzone (tot aan het huidige woongebied) kan niet meer met een kwalitatieve bedrijfsontwikkeling ingevuld worden zonder hinder te geven naar het woongebied. Dit reliëfverschil wordt aangegrepen om een volwaardige bufferstrook aan te leggen tussen het toekomstig bedrijventerrein en woongebied. De restzone wordt dan ingevuld met woningen en met zones voor de nodige wateropvang. Het gehele terrein helt van noord naar zuid af waardoor in die zone voldoende ruimte voor wateropvang noodzakelijk is.
Momenteel is er ook nog geen gepaste oplossing om het zwaar verkeer uit Rumst centrum te halen, bijkomend zwaar verkeer is hier ongewenst, het vermindert de leefkwaliteit in deze omgeving die nu al sterk onder druk staat, aanzienlijk.
Gezien het lopende planningsproces, de mobiliteitsproblematiek voor zwaar verkeer en de specifieke terreinkenmerken die geleid hebben tot de huidige richtinggevende bepalingen van het GRS Rumst, is het niet wenselijk om de tekstdelen met bettrekking tot de KMO-zone Stuyvenberg te wijzigen of te schrappen.
2. KMO-zone Molleveld: Een herbestemming van de KMO-zone Molleveld moet ook in de toekomst overwogen kunnen worden. De kern van Terhagen kent vandaag immers reeds een groot aandeel aan bedrijvigheid, die tot vlakbij het woonweefsel gelegen is en de woonkwaliteit van het dorp in het gedrang brengt. Bovendien gaat de kern gebukt onder een overmatig aandeel aan (zwaar) verkeer afkomstig van de omliggende bedrijvenzones. Er is een onderzoek gebeurd naar een herbestemming voor uitsluitend wonen dat resulteerde in een beeldkwaliteitsplan (goedgekeurd door de gemeenteraad op 24/06/2021) waarbij groen en blauw de belangrijkste dragers zijn van dit gebied. Deze groen-blauwe dooradering is zeer belangrijk voor de afvoer van hemelwater van hoger gelegen gebieden ten noorden van Molleveld. De globale structuren van dit beeldkwaliteitsplan worden gedragen door de hele gemeente. In deze regio wordt gestreefd naar een dichtheid van minstens 25 woningen/ha (stedelijke dichtheid volgens Structuurplan Vlaanderen) waar omwille van het mobiliteitsgegeven een maximum van ca 37 woningen/ha is gehanteerd. Dit zal omwille van het aantal verkeersbewegingen een bovengrens zijn wanneer de site volledig wordt omgevormd naar een woonfunctie.
Daarnaast is er nood aan een lokaal punt voor dagelijkse goederen, ook dit werd mee voorzien in het beeldkwaliteitsplan.
De herbestemming naar uitsluitend wonen mag evenwel niet te eng benaderd worden. Voortschrijdend inzicht heeft aangetoond dat ook andere functies, verweefbaar met het woonweefsel mogelijk moeten zijn. Momenteel wordt de opdracht tot opmaak van een Masterplan voor de kern van Terhagen (een opdracht die tot stand gekomen is met medewerking van het Team Vlaams Bouwmeester) opgestart. Ofschoon de focus ligt op gans Terhagen (en niet enkel de site Molleveld) én er omtrent Molleveld recent, planologisch werk werd geleverd middels het BKP) moet er ruimte zijn om desgevallend bij te sturen indien het Masterplan een suggestie terzake doet die vervolgens onderschreven kan worden. Beide ontwerp- en onderzoeksoefeningen zullen desgevallend in dialoog treden met mekaar, om van daaruit de mogelijkheden tot passende (her)bestemming van de site Molleveld te gaan bepalen. Het is belangrijk dat in het GRS Rumst, alsook in de beleidsvisie van het PBRA, die opties openhoudt. De gemeente wenst aan dit onderzoek in de nabije toekomst de prioriteit te geven.
Het opnemen van deze site in het kleinstedelijk gebied Boom vanuit de visie naar een ontwikkeling met hoofdzakelijk wonen, leverde geen bezwaar op voor het gemeentebestuur. Wanneer echter een bedrijfsontwikkeling in relatie tot dit kleinstedelijk gebied wordt opgelegd, kan de gemeente Rumst niet instaan voor een passende invulling gelet op het huidige mobiliteitsgegeven in deze regio en de ondermaatse ontsluitingsmogelijkheden voor vrachtverkeer. Dit zal nog verder moeten onderzocht worden in het regionaal mobiliteitsplan voor de Rupelstreek dat momenteel door de provincie in opstartfase is gebracht.
3. industriegebied Catenberg: de provincie stelt voor om de herbestemming van het westelijke gedeelte naar KMO-zone niet langer te weerhouden. De gemeente Rumst wenst deze clausule echter te behouden, gelet op de wens om een divers aanbod aan bedrijventerreinen binnen de gemeente tot stand te brengen (meer grootschalige industrieterreinen alsook terreinen voor kleine en middelgrote bedrijvigheid). Bovendien zorgt de nabijheid van deze site bij de dorpskern van Rumst ervoor dat een ontwikkeling met niet-storende bedrijvigheid, die niet voor overlast zorgt voor het dorpsweefsel, gewenst is. Tot slot wordt meegegeven dat het verloop van het wegenpatroon van de Catenbergstraat aanleiding geeft tot een invulling met een eerder kleinschalige perceelsstructuur, die zich optimaal leent voor bedrijvigheid in de KMO-sfeer.
De gemeente Rumst en deelkern Terhagen gaan nu al gebukt onder de gevolgen van industriële activiteiten omwille van de bestaande bedrijfsactiviteiten die naast de gebruikelijke hinder ook zwaar verkeer doorheen de woonkernen met zich meebrengen. Uit een mobiliteitsstudie is al gebleken dat de as Terhagen-Rumst meer zwaar verkeer niet meer aankan. Hiervoor is nog geen oplossing in de maak. Het complex project ter ontsluiting van de bedrijventerreinen van Rumst, wordt door het Vlaams niveau gedragen. Er zijn nog steeds geen voorstellen gelanceerd.
4. Tot slot
Het mobiliteitsgegeven in de gemeente Rumst zal dé grote randvoorwaarden bepalen om nog ontwikkelingen mogelijk te maken. Uit een mobiliteitsstudie die werd opgemaakt voor deze regio blijkt de as Terhagen-Rumst nu al te kampen met cijfers die heel dicht tegen de verzadigingsgraad aanleunen. Deze studie is als bijlage toegevoegd aan dit advies. Op basis van deze studie worden nieuwe ontwikkelingen met zwaar verkeer geweerd omdat de verkeersleefbaarheid in de kernen Rumst en Terhagen hierdoor te zwaar onder druk zou komen.
Om nu al op te leggen dat in het GRS de passages over de herbestemming van de bovenvermelde sites moeten geschrapt worden, is vooruit lopen op de uitkomst van de opmaak van het regionaal mobiliteitsplan Rupelstreek dat zich momenteel in de verkennende fase bevindt. Het lijkt dan nu ook voorbarig om, zonder de resultaten van dit mobiliteitsplan te kennen, het behoud van de gewestplanbestemming op de genoemde sites op te leggen.