Feitelijke gegevens:
Gelet op de omgevingsaanvraag met referentie OMV_2022072184 ingediend door Limboma Projectontwikkeling NV, Genkersteenweg 195 bus 1.01, 3500 Hasselt, voor percelen gelegen te 2840 Rumst, Processieweg, Eikenstraat en Hoge Weg, kadastraal gekend afdeling 11036, sectie D, percelen 39F6 en 39Z5.
Overwegende dat het een aanvraag betreft tot het oprichten van een gebouw met daarin op de gelijkvloerse verdieping een HUBO-winkel en een Albert Heijn supermarkt. Op de eerste en de tweede etage boven Albert Heijn worden verder 11 appartementen opgericht. Tevens wordt een bovengrondse parking ingericht met 131 parkeerplaatsen en een fietsstalplaats.
Deze Omgevingsvergunningsaanvraag omvat de aanleg en wijziging van gemeentewegen;
De aanvraag omvat een rooilijnplan welke voldoet aan de bepalingen zoals voorzien in artikel 16 van het decreet houdende de gemeentewegen, voor de wijziging van de gemeentewegen “Hoge Weg” en “Processieweg”, door toevoeging van een lot met een oppervlakte van 240 m² aan het openbaar domein.
Deze aanvraag omvat tevens een opmetingsplan en een ontwerpakte inzake de vestiging van een erfdienstbaarheid in de vorm van een eeuwigdurend publiek recht van doorgang voor een lot van 2 157 m² dat dienstig zal zijn als parking.
Adviezen
De uitgebrachte adviezen zijn integraal te raadplegen in bijlage. Hieronder wordt dieper op die elementen ingegaan die betrekking hebben op de zaak der wegen.
De gemeenteraad neemt kennis van deze adviezen. De elementen die betrekking hebben op de zaak der wegen, in het bijzonder het advies van de gemeentelijke technische dienst, worden weerhouden.
Openbaar onderzoek
De aanvraag werd onderworpen aan een openbaar onderzoek dat werd gehouden van 12 september 2022 tot en met 11 oktober 2022. Er werden 21 bezwaarschriften ingediend.
De bezwaarschriften handelden over de volgende aspecten:
Hoewel de gemeenteraad kennis neemt van alle elementen uit de bezwaarschriften, dient ze enkel die te bespreking, die betrekking hebben op de zaak der wegen.
Met betrekking tot de mobiliteitsstudie kan eerst en vooral nog worden opgemerkt dat de aanvrager hier op terugkomt in het wijzigingsverzoek van 9 november 2022. Concreet stelt de aanvrager dat wordt gewerkt met referentiecijfers voor dit type van winkels, dus dat geen expliciete verkeerstelling aan de basis liggen van de bij de aanvraag gevoegde nota. De cijfers zouden bijgevolg wel degelijk representatief zijn voor het voorgenomen project.
Voorts kan worden opgemerkt dat ook de detailhandelscoach van de provincie Antwerpen het project heeft onderzocht in het kader van een lopend project rond het aanduiden van detailhandelskernen binnen de gemeente. Uit de nota van de detailhandelscoach blijkt dat toch enigszins wordt uitgegaan van een onderschatting van de mobiliteit en het benodigde aantal parkeerplaatsen. Concreet zou volgens de nota gerekend moeten worden met 8 parkeerplaatsen per 100 m² voor wat betreft de Albert Heijn. Daardoor zouden specifiek voor de Albert Heijn geen 56 parkeerplaatsen, zoals voorzien in de aanvraag, maar 80 parkeerplaatsen nodig zijn. Een surplus van 24 parkeerplaatsen (of 18% extra parkeerplaatsen). Wordt ook rekening gehouden met de langere verblijfstijd ingevolge de mogelijke ontwikkeling op de naastgelegen projectzone binnen het RUP, dan zouden daar nog eens zo’n 40 benodigde parkeerplaatsen bij kunnen komen.
Bespreking
Het decreet houdende de gemeentewegen stelt (in artikel 12, § 2) dat in afwijking van artikel 11 van het decreet (dat bepaalt dat de gemeenten de ligging en de breedte van de gemeentewegen op hun grondgebied vastleggen in en via de opmaak of wijziging van gemeentelijke rooilijnplannen) de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg met overeenkomstige toepassing van artikel 31 van het omgevingsvergunningendecreet kan worden opgenomen in een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen of een omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden, voor zover die wijziging past in het kader van de realisatie van de bestemming van de gronden. Die mogelijkheid geldt voor zover het aanvraagdossier een ontwerp van rooilijnplan bevat dat voldoet aan de bij en krachtens dit decreet gestelde eisen op het vlak van de vorm en inhoud van gemeentelijke rooilijnplannen of voor zover het een grafisch plan met aanduiding van de op te heffen rooilijn bevat.
Conform artikel 31 van het Omgevingsvergunningsdecreet, juncto artikel 12, §2 van het decreet houdende de gemeentewegen spreekt de gemeenteraad zich uit over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein. Hierbij wordt rekening gehouwen met de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, en in voorkomend geval met het gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, vermeld in artikel 6 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. De gemeente Rumst beschikt niet over een gemeentelijk beleidskader en afwegingskader, waarin de decretale doelstellingen en principes werden verfijnd, geconcretiseerd en aangevuld.
De gemeenteraad kan daarbij voorwaarden opleggen en lasten verbinden, die de bevoegde overheid in de eventuele vergunning opneemt.
Het decreet houdende de gemeentewegen heeft als doelstelling dat elke beslissing over gemeentewegen erop gericht dient te zijn om de structuur, de samenhang en de toegankelijkheid van de gemeentewegen te vrijwaren en te verbeteren, in het bijzonder om aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit te voldoen. Om die doelstelling te realiseren voeren de gemeenten een geïntegreerd beleid, dat onder meer gericht is op (1) de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau, en (2) de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen, zowel op recreatief als op functioneel vlak (artikel 3 van het gemeentewegendecreet).
Daarnaast dient bij beslissingen over wijzigingen van het gemeentelijk wegennet minimaal rekening te worden gehouden met de volgende principes: (1) wijzigingen van het gemeentelijk wegennet staan steeds ten dienste van het algemeen belang, (2) een wijziging, verplaatsing of afschaffing van een gemeenteweg is een uitzonderingsmaatregel die afdoende wordt gemotiveerd, (3) de verkeersveiligheid en de ontsluiting van aangrenzende percelen worden steeds in acht genomen, (4) wijzigingen aan het wegennet worden zo nodig beoordeeld in een gemeentegrensoverschrijdend perspectief, en (5) bij de afweging voor wijzigingen aan het wegennet wordt rekening gehouden met de actuele functie van de gemeenteweg, zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen. Hierbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen (artikel 4 van het gemeentewegendecreet).
Op 8 juli 2022 werd een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend door Limboma Projectontwikkeling NV, Genkersteenweg 195 bus 1.01, 3500 Hasselt, voor het oprichten van een gebouw met daarin op de gelijkvloerse verdieping een HUBO-winkel en een Albert Heijn supermarkt. Op de eerste en de tweede etage boven Albert Heijn worden verder 11 appartementen opgericht. Tevens wordt een bovengrondse parking ingericht met 131 parkeerplaatsen en een fietsstalplaats.
De aanvraag werd, na ontvangst van bijkomende info, ontvankelijk en volledig verklaard op 25 augustus 2022.
De omgevingsvergunningsaanvraag draagt als kenmerk OMV_ 2022072184 (en is gemeentelijk geregistreerd onder het nummer 202200112). De uiterste datum voor de vergunningverlenende overheid om een beslissing te nemen over de aanvraag is 6 februari 2023.
Voor wat betreft het rooilijnplan voldoet het aanvraagdossier aan de eisen van het decreet houdende de gemeentewegen (zie artikel 12, § 2, eerste lid en artikel 16).
De verantwoordingsnota van de aanvrager verduidelijkt de noodzaak tot wijziging van de gemeenteweg, dit met inachtneming van de bepalingen van het decreet houdende de gemeentewegen, o.a. artikel 3 en artikel 4 van het decreet. Concreet wordt het gedeelte grond dat is gelegen binnen de zone artikel 14 van het RUP (zone voor openbaar domein) overgedragen aan de wegbeheerder.
De verantwoordingsnota gaat evenwel niet dieper in op de aanleg van een doorwaardbare parking, die volgens de vaste rechtsspraak ook dient te worden beschouwd als de aanleg van een gemeenteweg. Ingevolge deze rechtsspraak was ook een rooilijnplan vereist voor de afbakening van de betreffende rooilijnen. Het bij het dossier gevoegde opmetingsplan voldoet niet aan de vereisten uit het decreet gemeentewegen. Dit is een legaliteitsbelemmering voor een verdere gunstige beoordeling van de zaak der wegen.
De gemeenteraad kan uitsluitend uitspraak doen over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, over de eventuele opname in het openbaar domein en de verenigbaarheid met de doelstellingen en principes van het decreet gemeentewegen en kan dus geen uitspraak doen over bezwaren die hier geen rechtstreeks verband mee houden. Anders oordelen zou een bevoegdheidsoverschrijding betekenen.
Het komt aan de gemeenteraad toe een beslissing te nemen over de zaak van de wegen (lees: over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van de betrokken gemeentewegen) alvorens de vergunningverlenende overheid een beslissing kan nemen over de aanvraag van de omgevingsvergunning.
Conform het decreet op de gemeentewegen moet onderzocht worden welke rol de voorgestelde aanpassing van de gemeenteweg kan spelen in de uitbouw van een veilig wegennet op lokaal niveau en de herwaardering en bescherming van een fijnmazig netwerk van trage wegen op recreatief en functioneel vlak.
Naast een toetsing aan deze algemene doelstelling uit het decreet betreffende de gemeentewegen, moet iedere vraag tot het aanleggen en het wijzigen van gemeentewegen ook beoordeeld worden aan de hand van onderstaande principes:
Zoals voorzien in het geldende RUP, dienen de Processieweg en de Hoge Weg (deels) te worden verbreed. De kosteloze grondafstand overeenkomstig het bijgevoegde rooilijnplan, voldoet aan de doelstellingen van het betreffende RUP. Gezien een RUP steeds wordt opgemaakt voor het algemeen belang, kan worden gesteld dat ook de wijziging aan gemeenteweg het algemeen belang dient. Aan de wegenis op zich wordt voorlopig evenwel niets gewijzigd.
Ook het aanleggen van een publiek toegankelijke en doorwaadbare parking voldoet aan de doelstellingen van het gemeentelijk RUP. Bijgevolg dient ook de aanleg daarvan het algemeen belang.
Voor wat betreft de aanleg van de publieke parking, te beschouwen als een gemeenteweg o.w.v. de feitelijke doorwaadbaarheid, kan worden gesteld dat deze (mogelijks) enkel kan worden ontsloten via de uitrit van de bestaande parking langs de Eikenstraat (zone art. 13 van het RUP).
Deze uitrit is niet gedimensioneerd voor een dergelijke toestroom aan verkeer, waardoor de vlotte ontsluiting van de percelen, evenals de verkeersveiligheid in de Eikenstraat, in het gedrang komt.
Het RUP voorziet specifiek in de mogelijkheid om de zone artikel 20 afzonderlijk op de Eikenstraat te laten ontsluiten. Door (ook) van deze mogelijkheid gebruik te maken, kan een afzonderlijke in- en uitrit worden voorzien, of kan een veiligere en voornamelijk bredere gecombineerde in- en uitrit worden gerealiseerd.
Het argument dat de parking ook bereikt kan worden via de Processieweg is slechts gedeeltelijk correct. Deze ontsluiting verloopt nl. steeds via een gedeelte over privaat terrein, dat bovendien is gelegen binnen een projectzone van het RUP, en bijgevolg in theorie op een later tijdstip kan worden bebouwd.
Inzake de ontsluiting van al het vrachtverkeer in het project (zowel voor Albert Heijn als voor HUBO) kan worden gesteld dat de keuze voor een ontsluiting langs een lagere school en gemeentelijke sportterreinen de plaatselijke verkeersveiligheid niet ten goede komt.
Om mogelijke hinder tot een minimum te beperken, voorziet de aanvraag reeds in manoeuvreerruimte op eigen terrein, doch is een zekere mate van overlast te verwachten, die ingevolge de mogelijkheden van het RUP (volledige ontsluiting via art. 20) te vermijden was. Echter lukt dat niet met de ontsluiting die momenteel (niet) is voorzien langs die kant van het project.
De gemeenteweg waarop de zaak van de wegen betrekking heeft ligt op ruime afstand van de gemeentegrenzen en heeft bijgevolg geen gemeentegrensoverschrijdend belang.
De Processieweg werd in het verleden reeds gebruikt voor het bevoorraden van de bestaande HUBO-winkel. Daarnaast is het de toegangsweg naar een school en gemeentelijk sportterreinen.
Door te stellen dat de weg zeker niet mag gebruikt worden voor manoeuvreren door vrachtwagens, wordt in het RUP impliciet gesteld dat vrachtverkeer wel kan worden toegelaten op deze weg.
Niettegenstaande kan de vraag worden gesteld of vnl. het uitrijden uit de Processieweg, met vrachtverkeer niet zal resulteren in een onwenselijke verkeerssituatie. Het zicht is vrij beperkt, en de uitrit bevindt zich binnen een 10-op-10 schoolomgeving. Nieuwe conflictmogelijkheden zouden daarbij maximaal moeten worden vermeden.
In de afweging aangaande de behoeften van de toekomstige generaties, kan dus worden geoordeeld dat het niet wenselijk is om nog meer vrachtverkeer dan in de huidige situatie (sowieso de extra vrachtwagens van Albert Heijn) toe te laten via de Processieweg.
In het kader van de aanleg van nieuwe gemeentewegen voorziet het decreet houdende de gemeentewegen in artikel 26, §2, 1e lid in een verwervingsplicht voor de gemeente.
“In het geval van nieuwe gemeentewegen gaat de gemeente over tot verwerving van de onroerende goederen, vereist voor de realisatie van de gemeenteweg.”
Conform artikel 31 van het Omgevingsvergunningsdecreet kan de verwerving gebeuren middels het opleggen van een last tot gratis grondafstand. De vergunningverlenende overheid is conform artikel 75 van het Omgevingsvergunningsdecreet verplicht de door de gemeenteraad opgelegde lasten over te nemen in de omgevingsvergunning.De aanleg en wijziging van de gemeenteweg gelegen te 2840 Rumst, Processieweg, Eikenstraat en Hoge Weg, horende bij de omgevingsvergunningsaanvraag met kenmerk OMV_2022072184 (gemeentelijk dossier met nummer 202200112), ontvangen op 8 juli 2022, ontvankelijk en volledig verklaard op 25 augustus 2022 na het aanleveren van bijkomende informatie, wordt geweigerd wegens niet in overeenstemming met de doelstellingen van het gemeentewegendecreet, zoals hierboven gemotiveerd.
Kennisgeving van deze beslissing zal worden gedaan aan de indiener van de aanvraag van de omgevingsvergunning, met name Limboma Projectontwikkeling NV, Genkersteenweg 105 bus 1.01, 3500 Hasselt, en aan de vergunningverlenende overheid.
Een afschrift van deze beslissing zal worden bezorgd aan de dienst omgeving, om via het Omgevingsloket te worden gevoegd bij het aanvraagdossier, en aan de dienst openbare werken.