2020_GR_00159 - ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2030 i.s.m. het EnergieK huis van IGEAN - Goedkeuring

Relevante voorgeschiedenis, feiten en context

De klimaatverandering is een feit en vormt een van de grootste wereldwijde uitdagingen van onze tijd. Onmiddellijke actie en samenwerking tussen lokale, regionale en nationale overheden over de hele wereld is noodzakelijk. 

Het Burgemeestersconvenant werd in 2008 door de Europese Commissie gelanceerd met de ambitie om lokale besturen te engageren om de klimaat- en energiedoelstellingen van de Europese Unie te behalen en zelfs te overtreffen. Intussen telt het initiatief meer dan 10.000 lokale en regionale overheden verspreid over 59 landen, die stuk voor stuk meegenieten van de troeven van een internationale gemeenschap en de technische en methodologische ondersteuning die geboden wordt door het EU-secretariaat. Meer dan 80% van alle steden en gemeenten in Vlaanderen doen mee met het Burgemeestersconvenant. 

In de energietransitie en de strijd tegen klimaatverandering is de lokale overheid de belangrijkste drijfveer op het bestuursniveau dat het dichtst bij de burgers staat. De lokale overheid is bereid te handelen en deelt de verantwoordelijkheid voor klimaatactie met de regionale en nationale niveaus. De lokale overheid neemt eveneens een sleutelpositie in om de kwetsbaarheid van het grondgebied tegen de verschillende gevolgen van de klimaatverandering te beschermen. Daarnaast kunnen lokale oplossingen voor energie- en klimaatuitdagingen helpen om veilige, duurzame, concurrerende en betaalbare energie aan te bieden burgers. 

Sinds 2014 ondersteunt IGEAN haar gemeenten bij de opmaak van klimaatplannen in het kader van het Burgemeestersconvenant 2020. Aansluitend organiseert IGEAN verschillende acties (groepsaankopen isolatie, infomomenten, EnergieKe krant, zonnedelen, …)  die uitvoering geven aan de doelstellingen van de klimaatplannen. Vanaf 2020 verlegt IGEAN de focus naar 2030. 

Met de ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2030 verbindt de gemeente zich er toe volgende engagementen na te komen:

• De uitstoot van CO₂ op het grondgebied van de gemeente tegen 2030 met tenminste 40% terug te dringen ten opzichte van referentiejaar 2012, met name door een betere energie-efficiëntie en een ruimer gebruik van hernieuwbare energiebronnen;
• De veerkracht van het grondgebied te verhogen door ons aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering;
• Een gemeentelijk energie- en klimaatactieplan (SECAP) op te maken en binnen twee jaar na de formele ondertekening van het burgemeestersconvenant in te dienen bij het Europese secretariaat; 
• Alle relevante belanghebbenden binnen het grondgebied van de gemeente te betrekken bij de opmaak van het SECAP;
• Passende personele, technische en financiële middelen te voorzien voor de uitvoering van het gemeentelijke energie- en klimaatactieplan;
• De visie, resultaten, ervaringen en kennis delen met andere lokale en regionale overheden binnen de EU en daarbuiten;
• Minstens elke twee jaar na het indienen van het SECAP te rapporteren over de geboekte vooruitgang met het oog op monitoring en evaluatie.

IGEAN wenst samen met provincie Antwerpen de lokale besturen te begeleiden en te ondersteunen in de opstap naar het Burgemeestersconvenant 2030. IGEAN zal samen met de provincie instaan voor het voorbereiden en uitwerken van gemeentelijke klimaatactieplannen (SECAP) bestaande uit volgende elementen:

• Event met de officiële ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2030 (najaar 2020);
• Startoverleg met betrokken schepenen en ambtenaren;
• Toelichting voor de adviesraden;
• Workshop mitigatie voor betrokken schepenen en ambtenaren;
• Regionale workshop adaptatie i.s.m. provincie Antwerpen;
• Opstart stuurgroep klimaat met stakeholders;
• Opmaak klimaatimpactanalyse i.s.m. provincie Antwerpen;
• Opmaak risico- en kwetsbaarheidsanalyse i.s.m. provincie Antwerpen;
• Burgerparticipatie aan de hand van een enquête;
• Uitwerken van klimaatactieplannen op gemeentelijk niveau.

Het is duidelijk dat er bijkomende maatregelen nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan en de mogelijke gevolgen in te perken en dit op zowel internationaal, nationaal als lokaal vlak. Met de ondertekening van de burgemeesterconvenant 2030 geeft de gemeente aan dat ze vanuit het lokale niveau hieraan wil meewerken. 

In het meerjarenprogramma 2020-2025 zijn meerdere acties opgenomen die meewerken aan de vooropgestelde klimaatdoelstelling:

• Acties met betrekking tot energiezuinig beheren van het gemeentelijk patrimonium
• Acties met betrekking tot duurzame mobiliteit met o.a. uitbreiden van het fietsnetwerk, promoten elektrische wagens en autodelen
• Acties met betrekking tot promoten en ondersteunen van energiebesparende maatregelen en hernieuwbare energie bij gezinnen en (landbouw)bedrijven
• Acties met betrekking tot het uitwerken van een klimaatbestendige ruimte met o.a. blauw/groene netwerken en het uitwerken van een hemelwaterplan

• Akkoord van Parijs 2015
• Europese Green Deal 2050
• Burgemeestersconvenant 2030
• Nationaal klimaat- en energieplan 2021 - 2030
• Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013 - 2020